Obrona Cywilna (Ochrona Cywilna) jest systemem organizacyjnym, którego celem jest ochrona ludności cywilnej w czasie wojny oraz uczestnictwo w akcjach ratunkowych prowadzonych w czasie pokoju. Obejmuje takie sfery, jak: szkolenie, informowanie, pomoc w nagłych wypadkach, zwalczanie skutków katastrof oraz współpracę techniczną.

Całokształt zagadnień dotyczących ochrony ludności cywilnej w konfliktach zbrojnych ujęto w Konwencjach Genewskich z 12 sierpnia 1949 r., które Polska ratyfikowała w 1954 r. Są to:

• I konwencja o ochronie osób cywilnych i chorych w armiach czynnych,
• II konwencja o polepszaniu losu rannych, chorych i rozbitków sił zbrojnych na morzu,
• III konwencja o traktowaniu jeńców wojennych,
• IV konwencja o ochronie osób cywilnych podczas wojny.

Uzupełnieniem Konwencji Genewskich są dwa Protokoły Dodatkowe z 1977 r.:

• I - dotyczy ochrony ofiar konfliktów zbrojnych o charakterze międzynarodowym;
• II - dotyczy ochrony ofiar konfliktów nie mających charakteru międzynarodowego.

Polska ratyfikowała oba Protokoły we wrześniu 1991 r.

W 1972 r. postanowiono obchodzić co roku w dniu 1 marca Światowy Dzień Obrony Cywilnej. W tym dniu z uznaniem patrzymy na wysiłek, ofiary i dokonania wszystkich służb odpowiedzialnych za zwalczenie klęsk żywiołowych w tym członków Formacji Obrony Cywilnej.

Robert Nowak